نقد مسئله اختیاری نبودن دخالت پیش‌فرض‌ها در هرمنوتیک فلسفی با تکیه‌بر نظریه ارجاع به علم حضوری

نویسندگان

1 طلبه سطح 4 حکمت متعالیه جامعه الزهرا(س) و مدرس حوزه علمیه گرمسار، گرمسار، ایران.

2 دکتری فلسفه تطبیقی، استادیار و عضو هیئت‌علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

چکیده

دخالت پیش‌‌فرض‌‌‌‌ها در فرایند فهم، از اساسی‌ترین مسائل هرمنوتیک فلسفی به شمار می‌رود. در نظر قائلین به هرمنوتیک فلسفی، با توجه به نگاه پدیدارشناسانه و تحلیلی که از نحوه هستی انسان ارائه می‌‌دهند، اولاً انسان موجودی پرتاب‌شده در تاریخ و زمان و ثانیاً، سراسر فهم و ادراک است؛ فهمی متأثر از پیش‌‌فرض‌‌هایی که به دلیل تاریخی بودن انسان، در اختیار و گزینش او نیست. ازاین‌رو در پژوهشی فلسفی، با رویکردی معرفت‌شناسانه و با روشی تحلیلی- توصیفی، با تکیه‌بر نظریه ارجاع به علم حضوری استاد مصباح یزدی نشان داده شد که در بررسی انواع ادراکات انسان و تفکیک بین ادراکات حصولی و حضوری، گرچه یکسری از پیش‌‌فرض‌‌ها درروند فهم دخالت دارند، ولی این دخالت‌‌ها لزوماً به اختیار انسان است. بدین ترتیب با ارائه تحلیل فرایند فهم انسان به کمک روش ارجاع به علم حضوری، ادعای غیر روشمند بودن فهم و درنتیجه، غیر اختیاری دانستن دخالت پیش‌‌فرض‌‌ها و نتایج حاصل از آن، همچون تعدد قرائت‌ها و نسبیت باطل گردید.

کلیدواژه‌ها