استادیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران، فلسفه
چکیده
بنیادهای بینشی، از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای فرد هستند. سبک زندگی انسان مدرن، نتیجه تغییر نگرش به مفاهیمی همچون خدا، دین، انسان و هستی بوده و این تغییر نگرش نیز محصول برخی مبانی معرفت‌شناختی مانند سوبژکتیویسم و اصالت ریاضیات است. سوبژکتیویسم با اصالت دادن به فاعل شناسا، محوریت را به‌جای واقعیات عینی، به ذهن انسان داد. نتیجه سوبژکتیویسم، محوریت انسان در هستی، جایگزینی انسان به جای خداوند، ایده‌آلیسم معرفتی، ایده‌آلیسم ارزش‌شناختی، نفی مرجعیت دین، تساهل و تسامح دینی و اخلاقی، فردگرایی و نگاه استثماری به طبیعت و انسان بوده است که هرکدام به شکلی، پایه‌های سبک زندگی غربی را جهت‌دهی کرده‌اند. از سوی دیگر، اصالت ریاضیات نیز نگرش‌های کمّی را در تحلیل مفاهیم کیفی علوم انسانی رواج داد و به دنبال آن، تنها ملاک حقیقت، مفاهیم دقیق ریاضی شمرده شده و مفاهیم غیر محسوس غیر قابل اندازه‌گیری مانند مفاهیم پایه دین، نامعتبر شمرده شدند. پیامد این نگرش، بی‌معنا انگاشتن ارزش‌های دینی و اخلاقی بود.
)